با توجه به تغييرات در روند اپيدميولوژيك بيماري ها و توجه بيشتر متوليان بهداشت جهاني به همه گيري هاي خاموش بيماري هاي غيرواگير مانند ديابت، پرفشاري خون، بيماري هاي ايسكميك،كم خوني ها و...غيره در دو دهه اخير مديريت مبارزه با بيماري ها در سطح وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي و بتبع آن مديريت مبارزه با بيماري ها درسطح استانو واحد مبارزه با بيماري ها درسطح شهرستان ها به دو قسمت مجزاي مبارزه با بيماري هاي واگير و غير واگير تقسيم شده كه اهم برنامه هاي هر يك بشرح زير است:

الف –مهمترین برنامه های بيماري هاي واگير

مالاریا:

بیماری مالاریا در شهرستان از مشکلات اساسی شهرستان نیست ولی به دلیل شیوع بیماری در سنوات گذشته در بیشتر مناطق کشور و بخصوص شهرستانهای همجوار و وجود پتانسیل انتقال در شهرستان اقداماتی همه ساله به شرح زیر در حال اجرا است:

- تامین و توزیع وسایل نمونه گیری به میزان کافی

-تدارک دارو در صورت نیاز

- آموزش پرسنل بهداشتی در زمینه بیماری

- بیماریابی (تهیه لام خون محیطی) از افراد تبدار مشکوک، مناطق با خطر بالا از نظر انتقال بیماری، افاغنه و مسافرین به مناطق با خطر بالای بیماری از طریق واحد های محیطی

- آزمایش نمونه های افراد مشکوک در اسرع وقت

- درمان سریع بیماران تشخیص داده شده و پیگیری درمان و تهیه لام های تعقیب جهت اطمینان از موفقیت درمان

-نظارت براجرای نظام مراقبت بیماری در کلیه واحد های بهداشتی درمانی سطح شهرستان

سل:

        بیماری سل یکی از بیماریهای بازپدید است که پس از یک دوره کاهش بروز در کل جهان، به علت همزمانی با عفونت HIV و مقاومت دارویی (MDR) با شدت بیشتری در حال انتشار در جهان می باشد بطوریکه در حال حاضر به عنوان یکی از اولویت های سازمان بهداشت جهانی مطرح می باشد و در همین راستا واحد مبارزه با بیماریها مطابق با دستورالعمل کشوری مبارزه با سل اقداماتی به شرح زیر در سطح شهرستان انجام می دهد:

- تامین و توزیع داروهای ترکیبی مبارزه با سل و وسایل نمونه گیری

- برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی در مورد بیماری جهت پرسنل بهداشتی و عموم مردم

- بیماریابی (تهیه نمونه خلط) از افراد مشکوک (دارای سرفه بیش از 2 هفته) بصورت پاسیو و از جمعیت افاغنه، زندان و جمعیت های در معرض خطر بصورت اکتیو از طریق کلیه واحد های بهداشتی درمانی

- آزمایش نمونه های جمع آوری شده در اسرع وقت

- درمان بیماران کشف شده با راهکار DOTS (درمان کوتاه مدت تحت نظارت مستقیم) جهت پیشگیری از انتشار بیماری در جامعه

- پیگیری افراد خانواده و افراد در معرض تماس با بیمار جهت شناسایی افراد بیمار جدید

- پیگیری درمان بیماران و پایش آنها برای جلو گیری از موارد عدم موفقیت درمان

-نظارت بر نظام مراقبت بیماری در سطح کلیه واحد های بهداشتی درمانی

سالک:

بیماری سالک یکی از بیماریهایی است که همه ساله مواردی از بیماری به صورت وارده در شهرستان مشاهده میشود، مشکلات زمینه ای اصلی مرتبط با این بیماری عبارتند از:

1- عدم دفع صحیح زباله وکودهای دامی که به عنوان یکی از زیستگاههای بسیار مناسب پشه خاکی ( ناقل بیماری) محسوب می شود .

2- دامپروری در روستاها و در کنار محیط زندگی که شرایط بقاء و تولید مثل پشه را در محیطهای انسانی فراهم می آورد.

3- آب و هوای مناسب منطقه جهت رشد و تکثیر ناقل

4- وجود سگهای ولگرد به عنوان یکی از مخازن عمده بیماری تلقی می شود.

5- وجود مخازن وحشی از قبیل جوندگان در اکثر مناطق که یکی از مشکلات جدی در امر مبارزه با این بیماری می باشد.

بر همین اساس مبارزه با بیماری سالک هماهنگی و همکاری بین بخشی وسیعی با ارگانهای مختلف تاثیر گذار بر این مشکل را می طلبد و بخش بهداشت به تنهایی قادر به مقابله بااین بیماری نمی باشد، در همین راستا فعالیتهای واحد در این زمینه به شرح زیر است:

- برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی در زمینه بیماری جهت پرسنل بهداشتی و عموم مردم

- برگزاری کمیته بیماریهای مشترک بین انسان و دام با حضور نمایندگان فرمانداری، شهرداری، نیروی انتظامی، دامپزشکی، محیط زیست و کارشناسان بهداشتی شبکه بهداشت بصورت هر 3 ماه یکبار

- بیماریابی و درمان مبتلایان به سالک جهت پیشگیری از انتقال بیماری

- اتلاف سگهای ولگرد جهت حذف مخزن انگل

- آموزش جهت استفاده از پشه بند وپوشش کامل به هنگام خواب در فصول گرم سال

-انجام مداوم چک حشره شناسی در فصول گرم سال

فلج اطفال:

بیماری فلج اطفال به این علت حائز اهمیت می باشد که جهان درحال حاضر در حال ریشه کنی این بیماری می باشد و بروز حتی یک مورد نیز به عنوان اپیدمی محسوب می شود، کشور ایران نیز همگام با سایر کشورهای جهان در این زمینه فعالیت می کند و تاکنون زحمات زیادی در این زمینه صورت پذیرفته است و سال 2010 به عنوان سال ریشه کنی کامل این بیماری اعلام شده است، در همین راستا فعالیتهایی به شرح زیر در حال اجرا میباشد:

- آموزش تعاریف ،راههای انتقال و نحوه برخورد با مورد مشکوک به پرسنل بهداشتی

- حساس سازی پرسنل بهداشتی با ارسال دستورالعمل های جدید

- بیماریابی و گزارش سریع و تلفنی موارد مشکوک

- بررسی موارد مشکوک بصورت فوری و گزارش تلفنی به استان جهت گزارش به سطح کشوری و سازمان بهداشت جهانی

- اجرای نظام مراقبت بیماری در صورت برخورد با موارد مشکوک

- واکسیناسیون کودکان بر علیه بیماری در تمامی نقاط شهرستان و حتی جمعیتهای عشایری و حاشیه نشینها

- اجرای برنامه واکسیناسیون ماپینگ آپ همزمان با سایر نقاط کشور

سرخک

بیماری سرخک در مرحله حذف قرار دارد در مورد این بیماری اقداماتی بشرح زیردر حال اجراست:

- آموزش تعاریف، نحوه انتقال و راههای پیشگیری و عوارض بیماری به پرسنل بهداشتی

- حساس سازی پرسنل در زمینه کشف به موقع موارد مشکوک وگزارش تلفنی

- گزارش موارد مشکوک به سطح استانی

- بررسی موارد مشکوک وکنترل اطرافیان از نظر ابتلا

- تهیه 3 نمونه ادرار، سرم خون و حلق برای تایید یا رد بیماری

- واکسیناسیون کودکان در تمامی نقاط شهرستان برعلیه بیماری

- واکسیناسیون عشایر و حاشیه نشینان بر علیه بیماری

تب مالت:

تب مالت یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و دام می باشد که اغلب حیوانات اهلی را درگیر می کند و انسان بطور اتفاقی در مسیر این بیماری قرار می گیرد، این بیماری مشکل اصلی منطقه میباشد و چون به عنوان یک بیماری شغلی به حساب می آید، در نتیجه بیشتر بین دامداران، قصابان وکسانی که به نحوی با دام درتماسند مشاهده می گردد، در همین راستا فعالیتهایی به شرح زیر در حال اجراست:

- آموزش بیماری، راههای انتقال، روشهای پیشگیری و محافظت فردی به پرسنل بهداشتی در غالب برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی و به عموم مردم به خصوص دامداران و... توسط پرسنل بهداشتی آموزش دیده

- برگزاری کمیته بیماریهای مشترک و هماهنگی با دامپزشکی جهت واکسیناسیون به موقع دامها ومعدوم کردن حیوانات آلوده

- بیماریابی و درمان افراد مبتلا و پیگیری ادامه درمان و بهبودی

- تامین و توزیع داروهای مورد نیاز جهت درمان مبتلایان

- بررسی افراد مبتلا و آموزش آنها

آنفلوآنزای پرندگان:

        بیماری فوق یکی از بیماریهای ویروسی حاد می باشد که هر10 تا 20 سال یکبار بصورت پاندمی (جهانگیری) بروز می کند، در حال حاضر ما در زمان تخمینی بروز پاندمی این بیماری هستیم که بدلیل وجود جمعیت بالای افراد حساس به این بیماری در حال شکل گیری است و با توجه به کشندگی بالای ویروس فعلی در حال حاضر یکی از اورژانسهای جهانی می باشد، در همین راستا اقداماتی به شرح زیر جهت مقابله جهت کنترل این بیماری در حال اجراست:

- برگزاری سمینارهاو کلاسهای آموزشی در مورد تعاریف بیماری ، نحوه تشخیص افرادمشکوک و نحوه برخورد با آنها جهت پرسنل بهداشتی

- نمونه گیری از افراد مشکوک

- برگزاری کمیته بیماریهای مشترک با همکاری ارگانهای مختلف شهرستان وآمادگی جهت مقابله با اپیدمی احتمالی

- واکسیناسیون گروههای در معرض خطر بر علیه بیماری (با توجه به محدود بودن میزان واکسن فقط گروههای درمعرض خطر واکسینه می شوند)

بیماریهای اسهالی:

        یکی از مشکلات شهرستان در مناطق کم آب و سطح بهداشت پایین میباشد. لذا آموزش نحوه صحیح ضدعفونی کردن آب مصرفی از اقدامات موثر در این زمینه می باشد، اقدامات موثر در حال پیگیری و اجرا بشرح زیر میباشد.

- برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی در زمینه تعاریف و نحوه مراقبت بیماریهای اسهالی جهت پرسنل بهداشتی و عموم مردم

- تبلیغات در زمینه ضد عفونی کردن آب، میوه وسبزیجات

- بررسی موارد اسهال خونی و آموزش بیمار و خانواده بیمار

- تهیه و توزیع لوازم بیماریابی مورد نیاز

- تهیه نمونه التور در موارد اسهال حاد آبکی جهت کشف به موقع و پیشگیری از بیماری شدید و کشنده وبا

- گزارش گیری از بیمارستانها و مطبهای خصوصی و مراقبت و پیگیری بیماران گزارش شده

هاری:

         بیماری هاری یک بیماری صعب العلاج و 100 در صد کشنده می باشد که در اثر گزش حیوانات خونگرم ایجاد می شود و در حال حاضر نیز به دلیل گزارش موارد قطعی از هاری حیوانی و تعدادی موارد مشکوک انسانی در کشور و کشندگی بالای آن به عنوان یک اورژانس مطرح می باشد، به جهت پیشگیری از بیماری کشنده فوق و نگهداری وضعیت موجود اقداماتی به شرح زیردر حال اجراست:

- آموزش و ایجاد حساسیت جهت پرسنل بهداشتی و عموم مردم در زمینه بیماری

- آموزش و حساس سازی پرسنل بهداشتی و عموم مردم در زمینه لزوم پیگیری و مراقبت موارد حیوان گزیده

- سرو واکسیناسیون (تزریق سرم و واکسن ضد هاری ) موارد حیوان گزیده در اسرع وقت و پیگیری ادامه درمان توسط مراکز پیشگیری ودرمان هاری و بهورزان

- گزارش فوری موارد مشکوک انسانی و بررسی اپیدمیولوژی مورد

- گزارش موارد مشکوک حیوانی به اداره دامپزشکی جهت بررسی موارد و تهیه نمونه

- برگزاری جلسات هماهنگی با ارگانهای درگیر در این زمینه بصورت ماهانه جهت همفکری و گزارش فعالیتها

- اتلاف سگهای ولگرد به عنوان یکی از عوامل خطر در زمینه بروز بیماری (لازم به ذکر است که تمامی حیوانات خونگرم می توانند باعث بیماری شوند)

ایدز و هپاتیت های ویروسی:

در حال حاضر جهان در مرحله پاندمی(جهان گیری) بیماریهای خونی – سرمی مانند ایدز، هپاتیت ب، سی و دی قرار دارد، بیماریهای فوق از نوع بیماریهای ویروسی بوده که اکثرا فاقد واکسن ودارو می باشند، لذا پیشگیری مهمترین راه مقابله با آنها می باشد و در این خصوص فعالیتهایی به شرح زیر در حال پیگیری و اجراست:

- اطلاع رسانی به عموم مردم در زمینه راههای پیشگیری

- برگزاری سمینارها و جلسات آموزشی در مورد تازه های بیماری جهت پرسنل بهداشتی

- انجام مشاوره جهت کسانی که رفتارهای پرخطر داشته اند.

- بیماریابی، مراقبت، مشاوره و راهنمایی بیماران

- واکسیناسیون خانواده درجه یک بیماران مبتلا به هپاتیت ب

- گزارش موارد بصورت کتبی و ماهیانه به سطح بالاتر

1- گزارش دهی بیماریهای واگیر:

      بیماریهای واگیر بر حسب شدت، میزان کشندگی، مرحله کنترل و استراتژیهای ملی و بین المللی به 3 صورت فوری(تلفنی)، کتبی(ماهیانه) و فصلی (سه ماهانه) به سطوح بالاتر گزارش می شوند.

2- جمع آوری، تجزیه و تحلیل و ارسال آمارها:

         آمار بیماریهای واگیر از سطح خانه های بهداشت (اولین سطح سیستم بهداشتی) جمع آوری شده و به مراکز بهداشتی روستایی و از آنجا به مرکز بهداشت شهرستان ارسال می گردد و در آنجا توسط پرسنل مبارزه با بیماریها مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و این تجزیه و تحلیل ها در تعیین خط مشی ها و تصمیم گیریهای بهداشتی و تخصیص منابع و امکانات مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

3- نظارت بر عملکرد مراکز بهداشتی درمانی و خانه های بهداشت:

مراکز و خانه های بهداشت بصورت ماهیانه توسط واحد مبارزه با بیماریها مورد بازدید قرار می گیرد و نحوه عملکرد آنها در زمینه بیماریهای واگیر ارزیابی می شود و توصیه های لازم نیز برای عملکرد بهتر انجام خواهد شد.

4- طراحی، ارائه و اجرای برنامه عملیاتی:

       جهت هدفمند بودن فعالیتهای مبارزه با بیماریها، این واحد در ابتدای هر سال اقدام به تهیه و اعلام اهداف برنامه عملیاتی برای هربیماری بطور جداگانه می کند و در طول سال طبق همان برنامه فعالیتهای خود را اجرا خواهد کرد.

5- تشکیل کمیته ها و جلسات بخشی و بین بخشی:

        جهت بعضی از مسائل که نیاز به همکاری بخشی و بین بخشی است، این واحد به عنوان هماهنگ کننده اقدام به برگزاری جلسات نموده و اقدامات مورد نیاز در آن موضوع را هماهنگ و هدفدار میکند، تا در آینده نتیجه ای بهتر عاید سیستم بهداشتی شود، از جمله این کمیته ها می توان به کمیته بیماریهای روده ای انگلی، کمیته بیماریهای مشترک، کمیته سل و... اشاره کرد.

6- تامین و توزیع واکسن و داروهای مورد نیاز:

        واکسن مورد نیاز تمام مراکز و خانه های بهداشت توسط واحد مبارزه با بیماریها تامین شده و توسط مسئول زنجیره سرد این واحد و با رعایت تمام نکات بهداشتی و حفظ زنجیره سرد به مراکز ارسال می گردد، همچنین داروهای مورد نیاز در درمان بیماریهایی نظیر سل، مالاریا، تب مالت، وبا، توکسو پلاسموز و... بر اساس موارد موجود و تخمینی محاسبه شده و از استان تامین می شود و در صورت نیاز در مراکز توزیع می شود.

7- آمادگی و ذخیره واکسن و دارو جهت مقابله با شرایط اضطراری و بروز اپیدمیها:

         واحد مبارزه با بیماریها جهت مقابله با شرایط غیر طبیعی اقدام به تهیه یک ذخیره دارو و واکسن جهت پیشگیری و درمان بیماریها برای هر سال می کند .

8- انجام آزمایشات بیماریهای واگیر و پیگیری موارد مثبت:

        آزمایشگاه مرکز بهداشت شهرستان تعدادی از آزمایشات از قبیل آزمایش سل، مالاریا، سالک، بیماریهای قارچی و... را انجام می دهد و در صورت مثبت بودن توسط مسئول آزمایشگاه به واحد گزارش شده و پیگیریهای لازم توسط واحد صورت خواهد گرفت.

9- انجام مشاوره در زمینه بیماریهای رفتاری:

در این زمینه واحد مبارزه با بیماریها اقدام به راه اندازی پایگاه مشاوره بیماریهای رفتاری نموده است که این مرکز در زمینه های ذیل فعالیت می کند :

- آموزش، مشاوره و آزمایش داوطلبانه از افراد دارای رفتار پر خطر ( تماسهای جنسی غیر ایمن، افراد دارای شرکای جنسی متعدد، معتادان تزریقی و...)

- آموزش، مشاوره و درمان بیماریهای منتقله از راه تماس جنسی

- آموزش، مشاوره وکاهش آسیب در افراد دارای رفتار پرخطر

- آموزش، مشاوره و مراقبت از افراد آلوده به ایدز و خانواده آنان

- مشاوره و انجام پیشگیری دارویی برای افراد تماس یافته با خون و ترشحات آلوده

10- اجرای برنامه های کنترل ناقلین:

        تعدادی از بیماریها توسط ناقلین (پشه ها، شپش ها، کنه ها، کک ها و...) منتقل می شوند، از جمله این بیماریها می توان به مالاریا، سالک، تب راجعه، تیفوس، تب های خونریزی دهنده و... اشاره کرد، اطلاع از گونه های ناقل، وفور ناقل در هر منطقه، نوع زندگی ناقل، عادات ناقل، مهاجرت ناقل، وضعیت اکولوژیکی مناطق و... می تواند سیستم بهداشتی را در انتخاب روشهای مناسب در مبارزه با ناقل یاری دهد، بنابراین برنامه مطالعه و بررسی ناقلین شهرستان یکی از برنامه های اساسی واحد مبارزه با بیماریها به شمار می آید، که در این برنامه ها با استفاده از روشهای مختلف ناقلین هر منطقه صید شده و گونه آن تشخیص داده می شود و روش مبارزه با آن ناقل انتخاب می شود.

فعاليتهاي واحد غيرواگير

تالاسمي ماژور

        يکي از شايعترين بيماريهاي ژنتيکي است که از طريق ازدواج دو نفر سالم ناقل (تالاسمي مينور) با يکديگر بوجود مي آيد. در اين ازدواج ها در هر بار حاملگي 25 درصد احتمال بروز تالاسمي ماژور در جنين وجود دارد. از سال 1376 که آزمايشات قبل از ازدواج در سراسر کشور اجباري شد، ميزان بروز اين بيماري رو به کاهش گذاشت. به كليه جوانان توصيه مي شود قبل از انتخاب نهايي همسر (قبل از اطلاع اقوام و بستگان، قبل از نامزدي و جاري شدن صيغه محرميت) براي انجام آزمايش تالاسمي اقدام نمايند.

مركز مشاوره ويژه تالاسمي براي انجام آزمايش هاي قبل از ازدواج در شهرفریمان:

انتهای خیابان امام موسی صدر-مرکز بهداشتی درمانی شهید اعتباری

غربالگري نوزادان

      يکي از مهمترين و موثرترين اقدامات صورت گرفته در زمينه پيشگيري از بروز عقب ماندگي هاي ذهني است. در اين اقدام، 4 بيماري مهم شناسايي مي شود. شناسايي اين بيماريها در روزهاي اول زندگي- به راستي – نجات بخش زندگي اين بيماران است چرا که با درمان به موقع، از بروز عوارض، که مهمترين آن عقب ماندگي ذهني است به خوبي پيشگيري مي شود. در حال حاضر در شهرستان غربالگری نوزادن با نمونه گیری از کف پا فقط برای کم کاری مادرزادی تیروئید انجام می شود.

ديابت:

      به عنوان بزرگترين اپيدمي قرن شناخته شده و در حال حاضر سريع ترين رشد را در کل جهان دارد.مطالعات اخير نشان مي دهد که حداقل 3 ميليون ديابتي در کشور زندگي مي کنند که متاسفانه حدود نيمي از آنها از بيماري خود بي اطلاع هستند و بسياري از اين بيماران هنگامي که دچار يکي از عوارض ديررس ديابت مي شوند به وجود بيماري خود پي مي برند.ديابت شايعترين علت کوري و نارسائي کليوي در ايران مي باشد.نهمين علت مرگ در زنان و شانزدهمين علت مرگ در مردان است. با مسن شدن تدريجي جمعيت کشورمان، روي آوردن مردم به زندگي صنعتي و ماشيني و تغيير شيوه زندگي آنها، مشکلات ناشي از ديابت و عوارض آن کاملاً مشهود خواهد شد .

      هم اکنون طرح غربالگري و شناسايي افراد در معرض خطر و نيز بيماريابي افراد بالاي 30 سال بصورت رايگان هر سه سال یکبار درکليه مراکز بهداشتي درماني و پايگاه هاي بهداشتي وابسته به مرکز بهداشت شهرستان فریمان اجرا می شود. هدف اصلي در این برنامه مراقبت ، پيشگيري و کنترل بيماري است و رکن اصلي آن آموزش مي باشد.

پرفشاري خون

       از شايع ترين بيماريهاي قلبي و عروقي است که سلامت ميليونها انسان را در جهان تهديد مي کند. طبق تعريف فشارخون بالاتر از 89/139 ميلي متر جيوه را به عنوان بيماري مي شناسند.

        پرفشاري خون به دو دسته اوليه با علت نامعلوم که شايع ترين فرم فشارخون است و ثانويه که نوعي بيماري يا ناهنجاري ديگر موجب افزايش فشارخون مي شود، که شايع ترين آنها بيماري هاي کليوي، تنگي مادرزادي آئورت و مسموميت بارداري است. پيشگيري از اين بيماري بر اساس مداخلات غيرداروئي از جمله:

تغذيه مناسب (مصرف غذاهاي کم چرب و پرفيبر و کم نمک)، حفظ تعادل وزن، ورزش، کاهش استرس، عدم استعمال دخانيات، اصلاح عوامل خطر و ... مي باشد.

بيماري قلبي و عروقي:

        همـه سالـه 17 ميليـون نفـر بـر اثـر ابتـلا و عـوارض بيمـاري هـاي قلبـي عروقي جان خود را از دست ميدهند و 300 ميليون نفر BMI بالاي kg/ m2 30 دارند و چاق محسوب مي شوند .

60% مردم بي تحرک يا کم تحرک هستند و خطر ابتلا به بيماريهاي قلبي عروقي در آنها 5/1 برابر مي باشد. سالانه 5 ميليون مرگ در اثر استعمال دخانيات اتفاق مي افتد و فشارخون بالا 1/7 ميليون مرگ (13% کل مرگ هاي دنيا) را باعث مي‌شود.

در ايران بيماري هاي قلبي عروقي رتبه اول را از نظر مرگ و مير بخود اختصاص داده است . بر اساس گزارش WHO، اگر هيچ اقدامي براي بهبود و سلامت قلب و عروق صورت نگيرد و روند فعلي ادامه يابد 25% سال هاي زندگي سالم تا سال 2020 به علت اين بيماري از دست خواهد رفت.

انتقال رفتارهاي نامناسب زندگي از قبيل گسترش مصرف دخانيات حتي در سنين پايين، دوري از تغذيه هاي بومي و سنتي و روي آوردن به استفاده از غذاهاي فراوري شده و نوشابه هاي صنعتي و شيريني ها و در نتيجه گسترش روز افزون چاقي و افزايش وزن حتي از سنين بسيار پايين، عدم تحرک مناسب و استفاده از اتومبيل براي پيش پا افتاده ترين فعاليتها، نشستن طولاني مدت مقابل تلويزيون و کامپيوتر، افزايش تنش و استرس هاي مختلف در زندگي روزمره منجر به افزايش فاکتورهاي خطر بيماريهاي قلبي عروقي گشته و در نتيجه روز بروز شيوع اين بيماري ها در کشورهاي در حال توسعه افزايش مي يابد.

با ايجاد تغيير در شيوه هاي نامناسب زندگي مثل مصرف غذاهاي مناسب، استفاده بيشتر از سبزيجات و ميوه هاي تازه، ترک دخانيات و الکل، افزايش فعاليت بدني، کنترل چاقي و تعادل وزن، کنترل فشارخون، چربي خون بالا و قند خون و برخورد مناسب و صحيح با تنش ها و استرس هاي روزانه مي توان از بيماري هاي قلبي عروقي و ساير بيماري ها غيرواگير و عوارض ناشي از آنها پيشگيري کرد.

در حال حاضر برنامه قلب سالم با هدف آگاه کردن و ياري رساندن به مردم جهت شناخت عوامل خطر از طریق برگزاری جلسات آموزشی، تهیه و نصب تراکت و بروشور و پمفلت در بیسج های اطلاع رسانی انجام می شود.

سرطان:

         در حال حاضر سرطان يكي از مسايل مهم و اصلي بهداشت و درمان در كشور ما و تمام دنيا مي باشد بطوري كه در كشور ما سومين علت شايع مرگ و مير است و در كشورهاي توسعه يافته سرطان دومين علت شايع مرگ و مير مي باشد هر سال در ايران بيش از 000/70 مورد جديد سرطان اتفاق مي افتد بطوري كه ميزان بروز آن تقريباً 100 به 000/100 نفر مي باشد كه از طرفي با افزايش اميد به زندگي و افزايش درصد سالمندي در جمعيت كشور انتظار مي رود موارد بروز سرطان در يك دهه آينده به شدت افزايش يابد.

يك سوم از سرطان ها قابل پيشگيري بوده و يك سوم ديگر نيز در صورت تشخيص بموقع قابل معالجه مي باشد.

برنامه جامع ملي كنترل سرطان رويكرد ادغام يافته و هماهنگي به منظور كاهش ميزان بروز مرگ و مير ناشي از سرطان از طريق پيشگيري اوليه و تشخيص زودرس، درمان موثر، باز تواني و درمان نگهدارنده است.

در راستاي اين برنامه ثبت سرطان عبارت است از جمع آوري سيتماتيك، ذخيره سازي و نگهداري و تجزيه و تحليل داده هاي بيماران مبتلا به سرطان در واحد از طریق آزمایشگاههای پاتولوژی سطح استان و شهرستان انجام مي شود.

  بنیاد جوامع ايمن در سال 1996 در شهر تورنتو کانادا بدنبال مرگ يک جوان در اثر تخليه يک بشکه حاوي مواد اشتعال زا، پي ريزي شد. علت حادثه شايد عدم آشنايي او با استعال زا بودن مواد درون بشکه بود جامعه ايمن در پي ايجاد نگرشي نوين در باورهاي موجود در زمينه آسيبها است که اين خود بدون تغيير در باورهاي بنيادين جامعه در اثر آموزش و پي گيري هاي مداوم توسط مسولين جامعه محقق نخواهد شد.

ايمني در هر جامعه بر 4 اصل استوار است: باور ايمني، دانش بکارگيري صحيح وسايل ايمني، دسترسي به ملزومات ايمني و احترام به قوانين. براي رسيدن به يک جامعه ايمن، داشتن تمامي اين شرايط الزامي است.

در ايران حادثه ها با ميانگين سني 7/ 35 سال، بالاترين بار بيماري را به خود اختصاص داده است. در اين راستا اداره سوانح و حوادث مرکز مديريت بيماريها تا کنون 2 برنامه را در دست اجرا گذاشته است:

پيشگيري از حوادث خانگي در سال 1383، پيشگيري از حادثه ها در سطح شهرستانها يا برنامه جامعه ايمن در سال 1375. در حال حاضر برنامه بازديد منازل به منظور تکميل چک ليست ايمني حوادث خانگي هر سالی یکبار در مناطق روستائي تحت پوشش مرکز بهداشت شهرستان فریمان دنبال مي شود.

برنامه جامعه ایمن فریمان از شهریور ماه سا ل1384 شروع و در مهرماه سال 1389 با توجه به فعالیتهای انجام شده رسما به عضویت مجمع جهانی جوامع ایمن در آمد.